Fliegerhorst Bergen


Toen de dreiging van Adolf Hitler in in het begin van de jaren 30 steeds dreigender werd. Besloten de meeste Europese landen zich te mobiliseren en te bouwen aan hun verdediging. Voor Nederland betekende dat onder andere de aanleg van enkele militairenvliegvelden. In de Noord Hollandse plaats Bergen werden in 1935 de plannen gemaakt voor een vliegveld van 155 hectare groot. De bedoeling was dat er 20 hangars gebouwd zouden worden voor de BomVA (Bombardeer Vliegtuig Afdeling) die met 16 toestellen richting bergen wilden komen. Na een lange strijd tussen de verschillende partijen werd er rond 1938 eindelijk begonnen met de bouw van het vliegveld waarvoor enkele boerderijen moesten wijken. Gedacht werd dat het vliegveld eind 1938 wel in gebruik genomen kon worden maar uiteindelijk lande het eerste vliegtuig pas op 17 juli 1939.

Tijdens de Duitse aanval op Nederland werd er door de Duitsers op de ochtend van 10 mei 1940 meteen al een bombardement uitgevoerd door enkele toestellen van de Luftwaffe. Die geheel onverwacht via de Noordzee de aanval inzetten op het pas geopende vliegveld. 3kwartier zou het bombardement duren maar uiteindelijk viel de schade mee en kwamen er slechts 34 bommen terecht op Bergen. Na de capitulatie werd het vliegveld meteen door de Duitsers in gebruik genomen en omgedoopt tot Fliegerhorst Bergen. Rondom het vliegveld werden er 7 weerstandsnesten gebouwd bestaande uit een groot aantal Küver bunkers. Deze stellingen werden ingericht als luchtafweerbatterijen en geheel gereed gemaakt als op zichzelf staande batterijen. Dit hielt in dat er naast het luchtafweergeschut dat stond opgesteld op de daken van enkele bunkers. Er ook bunkers werden gebouwd waarin de manschappen verbleven in de tijden dat er geen dreiging was. Maar ook bunkers waar ze zich konden wassen, eten, en vermaken. Tijdens de oorlog is het vliegveld ook enkele malen het doelwit geweest van geallieerde bombardementen en dan met name in 1944. Op 4 mei 44 werd er een groot bombardement uitgevoerd waardoor het vliegveld eigenlijk door de Duitsers als onbruikbaar werd verklaart. Een tweede bombardement vond er die zelfde maand op de 28ste nog plaats toen er een Amerikaanse bommenwerper nog enkele bommen dropte boven Bergen. Voor de Duitsers was het vliegveld altijd al van ondergeschikt belang geweest en diende het slechts als uitvalbasis voor de veel grotere Fliegerhorst in Leeuwarden. Na de invasie in Normandië op 6 juni heeft het Duitse leger de laatste bouwwerken zelf opgeblazen en werd het vliegveld als verloren beschouwd. Tussen 2 en 6 mei 1945 stond het voormalig vliegveld nog een paar dagen in de belangstelling dankzij de geallieerde voedseldroppings die veel mensen richting de landingsbanen lokte.

Wel bleven de circa 100 bunkers behouden en vandaag de dag zijn er daar nog een groot deel van over. Het voormalige vliegveld in Bergen geeft dan ook een uniek kijkje in hoe de Duitsers hun vliegvelden wisten te verdedigen. En zijn de restanten van deze Fliegerhorst oprecht uniek te noemen. Na oorlog bleef het terrein in handen van defensie die er een munitiedepot wilden bouwen maar deze plannen gingen dankzij verontruste buurtbewoners niet door. Tegenwoordig word het terrein teruggegeven aan de natuur en word het voormalig vliegveld gereed gemaakt voor recreatie en waterberging.