In dit derde deel van reeks artikelen over de tankmuren en grachten rond Zwolle gaan we dieper in op de tankmuur en de bijbehorende gracht aan de Glinthuisweg tussen Zwolle en Hasselt. In het eerste deel kon u al lezen over het hoe en waarom deze verdedigingslinie door de Duitse bezetter is aangelegd. In het tweede deel kon u het nodige lezen over de tankmuur aan de westkant van de Rivier de Vecht en in het derde deel gaan wij dus iets dieper in op de tankmuur aan de oostkant van de Vecht.
Vanaf de eerst tankmuur liep de tankgracht via de drie nog steeds aanwezig zijnde kolken tot aan de vecht. Tussen de kolken werd een diepe greppel gegraven zodat er vanaf de muur en eigenlijk al vanaf de Westerveldse AA en afgesloten gebied was ontstaan. Vanaf dit punt volgt de linie een natuurlijke versperring en volgt de verdedigingslijn de Vecht 900 meter omhoog in noordelijke richting. Hier buigt het af en volgt het de Zijkolk tot aan de Glinthuisweg. Op de Glinthuisweg zelf is de Tankmuur gebouwd die vervolgens weer over gaat in een tankgracht richting Meppel als onderdeel van de Frieslandriegel.
Ons onderzoek
Hoewel we vrij goed hebben gezocht via diverse bronnen hebben we nauwelijks iets kunnen vinden wat betrekking heeft tot de muur. Onderstaand schrijven geeft dan ook weinig historische feiten maar is meer een overzicht van de door ons vastgestelde conclusies na enkele bezoeken aan de muur, wat uiteindelijk nog best een paar feitjes heeft opgeleverd.
Zoals op de linkerzijde van de bovenstaande tekening valt op te maken heeft deze muur mogelijk 2 doorgangen gehad. Het uitstekende stukje zien we namelijk ook terug bij de doorgang van de tankmuur aan de Langenholterdijk. De doorgang zelf heeft een breedte van 3,70 meter waarna de muur weer 25 cm omhoog loopt om vervolgens na 3 meter weer uit te komen in de Zijkolk. Op zich is dit een vreemde conclusie aangezien er op oude kaarten en op de luchtfoto's van de Royal Air Force toch duidelijk maar 1 weg loopt en dat is de gene die er vandaag de dag nog steeds ligt. Anderzijds komen de dijk en de Glinthuisweg wel op deze locatie te samen en lopen dus misschien evenwijdig maar los van elkaar om de Zijkolk heen. Een tweede sterk punt is de lengte van het linkerdeel tankmuur, deze is verreweg een stuk langer dan de rest, bijna 12 meter. In tijden dat grondstoffen zeer schaars waren was een logische oplossing geweest dat er een stukje tankgracht tussen de kolk en de tankmuur was aangelegd en dat de muur enkel de Glinthuisweg zou kunnen versperren. Ook het uitstekende stuk beton wat op de onderstaande tekening rood is omsingelt spreekt van een doorgang. Deze in en uitsparingen vinden we namelijk terug op alle kopsekanten van de 3 overige tankmuur delen, rechts een sparring en links een uitsparing. Ook de maatvoering komt overeen met de overige delen, 30 cm breed, 15 cm diep of uitstekend. Wij kunnen dan ook niet anders dan concluderen dat er hier 2 doorgangen zijn geweest en dat toen de dijkweg verdween ze de doorgang tot aan het nieuwe maaiveld hebben gesloopt. Op onderstaande tekening kunt u zien hoe het er dus mogelijk heeft uitgezien. De zwarte lijn is het deel wat tegenwoordig nog aanwezig is en de rode lijn is van hoe het er mogelijk heeft uitgezien.
Onderstaand vind u een serie foto's van de huidige situatie behorende bij de nummers 1 tot en 6 op bovenstaande kaart. Hoewel het beton zwaar overgroeid is valt er nog best het nodige te zien.
De rechterkant
De rechterkant is nog compleet intact en heeft een totale hoogte 4,5 m. Na 2,20 m verspringt de muur 66 cm omlaag en vervolgens loopt de muur nog 2,70 m door waarna de muur 3,84 meter recht naar beneden loopt. Vanaf dit punt gaat de over in een tankgracht waar nog een 150 m van resteert.
Op de onderstaande luchtfoto, gemaakt op 20 april 1945, zijn goed de werkzaamheden te zien die er rond deze tijd zijn aangelegd. De rode lijnen zijn de loopgraven en de gele lijn in de tankgracht. In de gele cirkel bevinden zich de tankmuren. De tweede kaart is een uitsnede van Google Maps en toont de hedendaagse situatie.
Andere onderwerpen rond Zwolle:
Overzicht onderwerpen met betrekking tot de tankmuren.
Artikel over de tankgrachten rond Zwolle
Fotoreportage 2012 – http://www.bunkerinfo.nl/2012/12/tankmuur.html
Fotoreportage 2016 – http://www.bunkerinfo.nl/2010/01/tankmuur-zwolle-2016.html
Filmpje over de muur – https://www.youtube.com/watch?v=HaY1Yy4c20s&feature=youtu.be
Versperring aan de Glinthuisweg
Fotoreportage in de sneeuw – http://www.bunkerinfo.nl/2013/01/tankmuur-zwolle.html
Fotoreportage 2012 – http://www.bunkerinfo.nl/2014/08/tankmuur-zwolle.html
Fotoreportage 2016 –
Meer onderwerpen over Zwolle
Kazemat Linie: Oldeneel-Haerst – http://www.bunkerinfo.nl/2012/12/kazemat-linie-oldeneel-haersts.html
Rivierkazematten Hattem – http://www.bunkerinfo.nl/2010/01/rivierkazematten-zwolle.html
Rivierkazemat Kampen – http://www.bunkerinfo.nl/2010/12/rivierkazemat-kampen.html
Bronnen:
Kaarten, foto en de tekst is geschreven en gemaakt door Bunkerinfo.nl. Mede mogelijk gemaakt door de volgende bronnen.
Het boek: Archeologie van de Tweede Wereldoorlog in Overijssel.
RAF luchtfoto's komen uit een online verkregen bestand bestaande uit een duizend tal van deze foto's. Oorspronkelijke bron is mogelijk Universiteit Wageningen.
Moderne luchtfoto's zijn afkomstig uit Google Maps.