
In de jaren 1940 tot en met 1945 zijn er door de Duitse bezetter een groot aantal radars in Nederland gebouwd die samen instaat waren om vrijwel het hele land nauwkeurig in kaart te brengen. Dit met het voornaamste doel om het luchtruim te kunnen controleren en vijandige schepen of vliegtuigen vroegtijdig te kunnen waarnemen en om ze uiteindelijk te kunnen uitschakelen. Een tweede niet minder belangrijk punt van radars was de navigatie van de eigen vliegtuigen. In de Tweede Wereldoorlog heeft de radar door met name de Engelse en Duitse krijgsmacht een geweldige stap voorwaarts gemaakt en waren er aan het einde van oorlog zo'n 300 systemen ontwikkeld. Veel van die systemen waren echter al weer snel verouderd en vervangen voor betere en nauwkeurigere types met een verder bereik. Vandaag de dag zijn de restanten hiervan in vrijwel elke provincie van ons land terug te vinden en zijn deze restanten het begin geweest van een grote stap voorwaarts op technologisch gebied. Onderstaand vind u een overzicht van de radarstellingen welke wij de afgelopen jaren hebben bezocht en hebben vastgelegd op de gevoelige plaat.
FuMG Stellingen - Funkmessgerät
FuSan Stellingen - Funk Sende Anlage
Adcock
Navigatiestations (Koude Oorlog)
Radartypes

Navigatiestations (Koude Oorlog)

Bodenorganisation Grossraum-Nachtjagd. Luftflotte Reich - Bron: Collectie NIMH
Radartypes
Onderstaand ziet u een overzicht van radarsystemen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland actief waren. De meest voorkomende types waren de Freya en Würzburg Rieze die vaak in combinatie met elkaar werden gebouwd. De Freya was een zoekradar met een gering bereik van circa 160 km. Had de Freya eenmaal een doel gedetecteerd dan werd de Würzburg Riese hier op afgesteld als doelvolgradar die het object nauwkeurig bleef volgen. Hier werden dan de nachtjagers op af gestuurd of het luchtafweergeschut op afgestemd. Het Mammut radarsysteem was een lange afstandsradar met een bereik van circa 325 km. Feitelijk bestond dit systeem uit meerdere aan elkaar gekoppelde Freya's die samen 1 systeem vormde geplaatst op het dak van een bunker. Hiervoor waren speciale bunkers ontworpen van de types, L485 - Unterstand für Mammut, en de V143 - Mammutstand. Het Knickebein systeem was ontworpen voor de navigatie van de Duitse bommenwerpers. Vanuit twee stations werd een signaal uitgezonden die elkaar kruiste boven het gebied wat gebombardeerd moest worden. 1 van deze signalen werd door het Duitse vliegtuig gevolgd tot het punt dat de signalen elkaar kruiste. In Nederland zijn 2 van deze stations gebouwd namelijk 1 in Bergen op Zoom en 1 in Julianadorp. Het Jagdschloss radarsysteem was een rondzoekradar met een bereik tot 200 km ter opsporing van vijandelijke doelen. In Nederland is dit systeem 3 keer gebouwd te weten in Harderwijk (Hase) Veendam (Gazelle) en in Oostkapelle (Hamster)
Lijst met Afkortingen Voor meer afkortingen zie: DAWA
|
|
FuBL | Funk Blindlandegerät |
FuL | Funk Landegerät |
FuMB | Funkmess Beobachtung |
FuME | Funkmess Erkennung |
FuMG | Funkmess Gerät |
FuMO | Funkmess Ortung |
FuMS | Funkmess Störsender |
FuMT | Funkmess Täuschung |
FuMZ | Funkmess Zusatz |
FuSAn | Funk Sende Anlage |
FuSe | Funk Sende Empfänger |
FuFeuer | Funk und Leuchtfeuer |
Radarstellingen langs de Nederlandse kust
|
|
Duitse Code naam: | Locatie: |
Delfin Schlei Maria Rita Tiger* Margot* Helma Gerda Tapir Cäsar Tapir Bruno Franziska Dora Salzhering* Donau Knickebein* Schneeglöckchen* Katrin Elektra Sonne 5* Bernhard* Harri 1 Harri 2 Klapperstorch Laubfrosch Egon Max Roma Olga* Igel Bruno Igel Cäsar Zander Ursula Nora Felix Keiler Bruno Moritz Anton Münze Hase Bruno Lampenschirm Biber* Irma Brennessel I Brennessel II Schmetterling Ingeborg Klippfisch Knickebein Hamster Monika Wattenscheid II Luchs Anna |
Delfzijl Schiermonnikoog Schiermonnikoog Ameland Terschelling Terschelling Vlieland Texel Texel Texel Texel Den Helder Julianadorp Julianadorp Julianadorp Schagen Callantsoog Petten Schoorl Camperduin Camperduin Bergen aan Zee Bergen aan Zee Egmond aan Zee Castricum Castricum Wijk aan Zee IJmuiden IJmuiden Zandvoort Zandvoort Noordwijk Katwijk aan Zee Katwijk aan zee Scheveningen Scheveningen Hoek van Holland Hoek van Holland Rotterdam Oostvoorne Oostvoorne Brielle Brielle Den Bommel Renesse Bergen op Zoom Bergen op Zoom Domburg Domburg Westkapelle Westkapelle Cadzand |
Radarstellingen in het binnenland van Nederland
|
|
Duitse Code naam: | Locatie: |
Hering Gazelle Wega Löwe* Löwenzahn I Löwenzahn II* Felsenriff Betty Heidelberg Eiland Marder* Raubvogel 8 Kröte 4c Eisbär* Hase* Detlef Diogenes* Teerose I* Teerose II* Teerose III* Raubvogel 9 ???? 4d Zita* Rosengarten Goldkäfer 5a Bazi 5b Truthahn 5c Rotkehlchen Seeadler* Gorilla Bisam Wespe | Medemblik Veendam Harlingen Marum Franeker Franeker Leeuwarden Leeuwarden Dokkum Steenwijk Ten Arlo Zwolle Haaksbergen Sondel Harderwijk Arnhem Schaarsbergen Terlet Terlet Terlet Zutphen Toldijk Zutphen Doetinchem Hunsel Bakel Thorn Gouda Muiden Schoonrewoerd Strijbeek Hulst |