De Duitsers hadden een
uitgebreid standaard programma voor het bouwen van bunkers en het
plaatsen van verdedigingstechnieken. Men bouwde de zware bunkers aan
de hand van Regelbauten.
Wat inhoudt dat er standaard bouwtekeningen
waren, waar precies in stond hoeveel grondstoffen er nodig waren voor
de bouw van een bunker en hoeveel tijd dit kosten. Deze veelal
Ständiger Ausbau bunkers (ST) (muren dikker dan 2 meter) werden vlak
bij elkaar gebouwd en vormde dan samen een widerstandnest. Deze
bunkers werden voorzien van een bouwnummer en boven de
ingangsverdediging, en een ST teken waaraan de soldaten konden zien
dat ze hier tijdens een bombardement veilig waren. Deze ST bunkers
waren gasdicht af te sluiten door middel van een gassluis. En
beschikten over een filtersysteem die de lucht zuiverde. De onderdruk
in deze bunkers zorgde er ook nog eens voor dat er geen vervuilde
lucht de bunker kon binnendringen. De ST bunkers die in dit W.N
werden gebouwd vielen onder 1 gezag bestaande uit een officier, een
onderofficier, en soldaten. De W.N's diende allemaal een bepaald
doel, bijvoorbeeld: Geschutbatterijen waar kanonnen stonden
opgesteld. W.N's die diende als steunpunten voor een te verdedigend
gebied. Radarstellingen, zoeklicht opstellingen enz. Deze werden
geacht zelfstandig te kunnen opereren. Naast deze Regelbauten moest
men ook geleefd worden in een W.N waarvoor er een aantal Feldmässige Ausbau (Dunwandige) bunkers werden gebouwd In Deze bunkers
werden de keuken, opslag, toilet en wasgelegenheid ondergebracht. Een
veelvuldig gebouwd type hiervoor lang de Nederlandse kust zijn de
Küver bunkers. (Küver staat voor kustverdediging) In de bouw van
deze bunkers stond men een stuk vrijer en konden eventueel naar de
situatie worden aangepast. Met het resultaat dat er een grote
variatie aan Feldmässige bunkers bestaat. Deze Widerstandnesten
werden door de Duitsers in de Atlantikwall om de paar kilometer een
gebouwd en op iets belangrijker plekken een Stützpunkt. (Meestal een
aantal W.N's bij elkaar) En meerdere Stützpunkte vormde samen weer
een Stützpunktgruppe. De Atlantikwall in Nederland was opgedeeld in
Stützpunktgruppe en liep van STP.GR.Delfzijl in Gronningen tot aan
de de Stützpunktgruppe Breskens in Zeeland. Onderling werden deze
W.N's en Stützpunkte verbonden door tankversperringen zoals
Höckerlinies, tankmuren, tankgrachten en
mijnenvelden.
Een aantal locaties in Nederland diende extra verdedigt
te worden en deze werden gedoopt tot Verteidigungsbereich zoals Den
Helder en Vlissingen. Dit hielt in dat er een groot aantal bunkers
werden gebouwd en dat het gebied continu werd bewaakt. Slechts twee
locaties in Nederland waren van dusdanig groot belang dat men deze
uitriep tot Festung. Zo was er de Festung IJmuiden die door de
ligging aan de monding van het Noordzeekanaal een belangrijke
doorvoer was landinwaarts. IJmuiden werd dan ook hermetisch
afgesloten door middel van antitankmuren, tankgrachten, en hoog
opgetrokken duinen die men steilhang noemde. De massieve betonnen
muren hadden slecht enkele doorgangen die goed verdedigt werden. In
deze doorgangen werden o.a Walzkörpersperre gebouwd wat inhoudt dat
men twee grote blokken beton met lieren kon laten zakken om zo de
vesting af te sluiten. Aan de binnenzijde van deze versperringen
werden de weerstandsnesten gebouwd die de verdedigingslijn diende te
bewaakten. De andere Nederlandse Festung bevond zich in Hoek van
Holland. Dit gebied werd om de zelfde reden als IJmuiden uitgeroepen
tot festung omdat er vanaf zee een vrije doorgang was naar de
Rotterdamse haven en veder landinwaarts. Langs de kust (seefront)
werden zware FLAK batterijen gebouwd waaruit men doelen op tientallen
kilometers afstand kon beschieten. Deze batterijen stonden op zee
gericht en bestonden uit zware geschutbunkers met veelal in het
midden een Leitstand. (vuurleidingspost) Vanuit deze Leitstand werd
er leiding gegeven over de geschutbunkers en hier stond dan ook het
meet apparatuur zoals de afstandsmeter. Deze afstandsmeter (een soort
telescoop) kon de afstand meten waarop het doelwit zich bevond. Deze
informatie werd dan via de bunkertelefoon doorgespeeld naar de
geschutbunkers waarna men kon vuren.
Langs de Nederlandse kust zijn duizenden bunkers
gebouwd die na de oorlog voor een groot deel zijn opgeblazen en of
dicht gemetseld en ondergewerkt onder een dikke laag zand.
Tegenwoordig begint men steeds meer de culturele waarden van deze
verdedigingswerken in te zien. En zijn er vele groepen, stichtingen
en liefhebbers bezig om wat nog resteert te behouden voor het
nageslacht. Want deze stukjes geschiedenis zijn 1 van de weinige
overblijfselen van een tijd die nooit meer vergeten mag worden. En
zich ook nooit meer mag herhalen waar ook ter wereld. ATLANTIKWALL
Atlantikwall - Bron: Wikipedia
Tijdens
de Tweede wereldoorlog bouwde de Duitsers de Atlantikwall. Deze 2685
kilometer lange verdedigingslinie liep vanaf Noorwegen via de
Europese kust tot aan de Spaanse grens. Anders dan dat de naam doet
vermoeden was de linie geen aaneengesloten muur maar bestond bunkers,
antitankmuren, höckerlinies en mijnenvelden. De bunkers waren op
strategische punten gebouwd verdeeld over de gehele kust. De
Atlantikwall is nooit helemaal afgebouwd want toen de geallieerde
eenmaal in Normandië waren doorgedrongen is de bouw stilgelegd. Toen
Hitlers plannen om Engeland te veroveren op niks uit liepen zijn ze
gestart met de bouw van de Atlantikwall. Deze linie die is gestart
onder de naam "Neue Westwall" en had een defensieve functie
voor de bewaking van de Europese kusten. De Neue Westwall die later
om propaganda redenen de Atlantikwall is gaan heten is voor het
grootste gedeelte gebouwd door de Organisation Todt.
Deze organisatie heeft
het grootste gedeelde van de Atlantikwall gebouwd en was een Duitse
bouwmaatschappij. Deze Duitse overheidsorganisatie is in 1938
opgericht en na de val van nazi Duitsland opgeheven. Dit
overheidsorgaan begon klein maar tijdens het uitbreken van de oorlog
was het uitgegroeid tot een zeer machtig bedrijf die enkel
verantwoording hoefde af te leggen aan de führer zelf. O.T huurde
zelf kleine en grote bouwbedrijven in om onder contract van O.T mee
te bouwen aan het derde rijk. Zo bouwden ze de Westwall, de Duitse
snelwegen en de Atlanikwall. Later in de oorlog zijn er ook
krijgsgevangenen en dwangarbeiders ingezet om de grote projecten te
kunnen voltooien.
WESTWALL
Höckerlinie in de Westwall - Bron Wikipedia
De
Westwall werd tussen 1936 en 1945 gebouwd door Adolf Hitler en was
een Duitse verdedigingslinie die liep van Kleef aan de Nederlandse
grens, tot aan de Zwitserse grens en had een lengte van zo'n 630 km.
In de jaren voor de oorlog bouwde meerdere Europese landen
verdedigingslinies en de Franse bouwde de Maginotlinie. Als reactie
daar op bouwde de Duitsers de Westwall. Het project is te vergelijken
met de aanleg van de Duitse snelwegen in die tijd, en zorgde voor
duizenden banen en moest de Fransen schrik aanjagen. Er zijn in de
Westwall zo'n 18.000 bunkers gebouwd maar daar is vandaag de dag nog
maar een handje van over. Wel liggen er nog kilometers aan
Hockerlinies en overal kom je langs de linie grote brokken beton
tegen van opgeblazen bunkers. Maar er zijn ook nog locaties waar de
bunkers er nog zeer mooi bij liggen. Zoals bijvoorbeeld in in het
HürtgenwaldVoor meer informatie over de Westwall klik hier
HÜRGENWALD Tijdens de Tweede wereldoorlog vond er in het Hürtgenwald een
zeer heftige strijd plaats. Deze slag vond plaats na de slag om
Arnhem en werd gevolgd door het Ardennenoffensief in 1944. Het
Hürtgenwald gelegen nabij Aken maakte deel uit van de Westwall, of
de Siegfriedlinie zoals de geallieerden de Duitse verdedigingslinie
noemden. Tijdens de aanval op het plaatsje Schmidt zijn hier zeer
veel soldaten gesneuveld, zo'n 57.000 Amerikanen en aan Duitse zijde
zo'n 15.000. In het Hürtgenwald staan nog een aantal mooie bunkers
die u een goed beeld geven van hoe het daar tijdens de oorlog er uit
heb moeten gezien. Voor meer informatie over het Hürtgenwald klik hier