De Duitse bezetter had tijdens de tweede Wereldoorlog een uitgebreide lijst met benamingen en afkortingen voor het bouwen van bunkers. Hieronder treft u een lijst met een aantal van deze benamingen. De lijst is samengesteld door het Bureau Registratie Verdedigingswerken.
Duitse benaming:
|
Nederlandse verklaring:
|
Batl.
|
Bataljon
|
Baustarke
|
Aanduiding
voor de dikte/wapening van de wanden en
plafond.
|
Bodenstandig
|
Vast
opgesteld
|
Brunnengallerie
|
Bron,
watervoorziening, mogelijk energievoorziening
|
Erkundungsstab
|
Verkennings-
of inspectiestaf
|
Entfernungsmesser-Methode
|
Vuurleidingmethode
voor geschutsbatterijen
|
Feldmassige
Ausbau
|
Veldverdedigingswerk,
licht bouwwerk bijv. metselsteen,
zandzakken of andere materialen ter plaatse voorhanden, echter bij
voorkeur uit Stahlbeton.
Bestand tegen scherven, geweervuur, MG strooivuur en licht
vliegtuigboordgeschut.
|
Fest.
|
Festung
|
Festung
|
Sterk
verdedigde positie, strategisch belangrijke locatie, zoals in het
geval van IJmuiden haven, sluizen en kanaal. Mocht onder geen
beding worden prijsgegeven daar deze mogelijk van belang was voor
het verloop van de oorlog.
|
Festungsmassig
|
zie
Standiger Ausbau, St.
|
Festungspioniere
|
Vestingsgenietroepen
|
Fest.St
.Tr
|
Festungsstammtruppen
|
Flagruko
|
Flakgruppenkommando
|
Flak
|
Flugabwehrkanone,
Fliegerabwehrkanone , luchtdoelgeschut
|
Flur
|
Inwendig
portaal
|
gb
|
gewapend
beton
|
Gittertur
|
Traliewerkdeur
|
Gr
|
Gruppe
|
Haube
|
Beton
dak, bijv. boven een afstandsmeter
|
H.K.L.
|
Hauptkampflinie
|
Hof
|
Open
binnenplaats voor ingangszijde bunker
|
Hulsengrube
|
Hulzenopvangruimte
(na het schot)
|
KAP
|
Kabelausfurungspunkt,
knooppunt van kabels t.b.v. de communicatie.
|
Kernwerk
|
Grote
concentratie bunkers op een klein oppervlak.
|
Kleinstande
|
Serie
ontwerpen uitgaande van een dezelfde basis , sterkte
overeenkomstig Westwall B1 neu .
|
Kodebuchstabe
|
Aanduiding
(prefix) bijv. doel en /of krijgsmacht onderdeel van het ontwerp.
|
Kompensator
|
Onderdeel
van een radartoestel wat het mogelijk maakt het signaal te laten
zwenken, waardoor men in staat is met een vast opgesteld scherm
toch een breed gebied af te zoeken.
|
Kommandogerat
|
Toestel
om instellingen van het luchtdoelgeschut te berekenen. Dit aan de
hand van de gegevens gemeten met de E-Messer en verkregen van de
FlaGruko en overige meetapparatuur.
|
Kuver
|
Kustenverteidigung
|
Leitstand
|
Onderkomen
voor afstandsmeter voor de vuurleiding van een batterij.
|
LGK
|
Luftgaukommando
|
Luftwaffe
|
Duitse
Luchtmacht, bestaande uit Jager eskadrons, Bommenwerper eskadrons,
Fallschirmj a ger , Infanterie, Luchtafweer, Nachtjagers.
|
Maschinengranatenwerfer
|
Automatische
granaatwerper mb metselwerk
|
Mine
|
Mijn,
veelal gelegd in velden (mijnenvelden) om de opmars van infanterie
en/of pantserwagen te vertragen of te verhinderen.
|
Nahkampfraum
|
Nabij
verdediging, ter verdediging van de bunker toegang.
|
Ndl
|
die
Niederlanden
|
Offene
Beobachter
|
In
de scherfmuur gebouwde tobruk
|
O.T.
|
Organisation
Todt
|
PAK
|
Panzerabwehrkanone
, anti tank geschut.
|
P Lankwadranten
|
Rasters
op een kaart welke middels een letter en/of cijfer combinatie
gecodeerd zijn.
|
Pi.
|
Pioniere
|
Pioniere
|
Genie
|
R
|
Regelbau
|
Reg
|
Regiment
|
Regelbau
|
Type
uit de standaard serie voor een specifieke toepassing.
|
Regelbauten
|
Serie
met standaard bunker ontwerpen.
|
Ringstande
|
Tobroek
|
Rollbock
|
Belgisch
hek, stalenversperring, na de bezetting, buitgemaakt op de Fransen
en Belgen. Woog zo'n 1400 kg en werd veelal in gezet als
straatversperring.
|
Schartenbauprogramm
|
Op
last van het Duitse opperbevel onderbrengen van geschut in
bomvrije onderkomens, als bescherming tegen treffers door
luchtaanvallen en/of beschietingen. (okt. 1943 - apr. 1944)
|
Schartenstande
|
Geschutsbunkers
|
SK
|
Sonderkonstruktion
|
Sonderkonstruktion
|
Afwijkend
van de Regelbau, de standaard bouwwijze. Toegepast daar waar de
situatie een afwijking op de Regelbau vereiste.
|
Schusssicher
|
V.F.
tot 2.00 meter en Standiger Ausbau
|
Splittersicher
|
V.F.
tot 1 meter 1 , Feldmassiger Ausbau
|
St
|
Standiger
Ausbau
|
Standiger
Ausbau
|
Bouwwerk
van gewapend beton en staal profielen, tot 5 meter dik, bestand
tegen een directe bom treffer van 500 kg (in B) en direct
geschutsvuur tot een kaliber van 22 cm . Bunkers zijn gas-,
drukzeker en van binnenuit verdedigbaar. Festungsmassige
inrichting bestaande uit o.a. gassluis, filterinstallatie,
pantsermateriaal, verwarmingssysteem en bij voorkeur een permanente
water voorziening.
|
Stahlunterstande
|
Type
ontwikkelt als prefab fabricaat, geheel van staal, voorzien van
tankkoepel, onderkomen en machineruimte, O.T. type.
|
Stutzpunkt
|
Meerdere
W.N .. Bezetting, die van de W.N.'s en evt. plaatselijke reserves.
Bewapening tot compagnie sterkte met zware wapens. Ook batterijen
kunnen als Stutzpunkt uitgevoerd zijn.
|
Stutzpunktgruppe
|
Meerdere
Stutzpunkte , rondom verdedigbaar. Bezetting tot bataljons sterkte
met bewapening voor dichtbij en veraf verdediging tegen tanks en
vliegtuigen.
|
Tobruk
|
Open
achthoekige uitbouw aan de bunker, gesitueerd in de scherfmuur van
de bunker. De tobruk diende als observatiepost of als opstelling
voor een wapen t.b.v. de nabij verdediging.
|
u
|
und
|
V.B
|
Verteidigungsbereich
|
Verteidigungsbereich
|
Bevat
rondom verdediging van plaatsen welke belangrijk werden geacht
door hun voorzieningen als bijv. ligplaatsen U-, Schnellboote ,
havens, riviermondingen, sluizencomplexen etc .. Bezetting die van
het V.B. en plaatselijke reserve's.
|
V.F.
|
Verstarkt
Feldmasige Ausbau
|
Verstarkt
Feldmasige Ausbau
|
Bouwwerk
van gewapend beton tot 2 meter . Bestand tegen meerdere treffers
tot 10,5 cm , een daktreffer van een 50 kg vliegtuigbom en overige
genoemd bij de Feldmassige Ausbau.
|
Vorderhang
|
Wat
inhoudt dat de verblijfsruimtes in een lijn zijn gesitueerd. Dit
ontwerp was door zijn smalle bouw bedoelt voor de bouw in steile
hellingen
|
Vorsatzplatte
|
Toevoegplaat,
om een bestaande pantserplaat aan te vullen om zo een dikker
pantser te krijgen.
|
Walzkorpersperre
|
Afsluitbare
doorgang in de tank hindernis.
|
Widerstandsnest
|
Zelfstandig
te verdedigen positie versterkt met bunkers en/of VF bouwwerken.
Bezetting een of meerdere groepen met of zonder zware wapens.
|
W.N.
|
Widerstandsnest
|
W.N.
kaart
|
Kaart
van het complex met alle bouwwerken, loopgraven etc. Tevens is de
bouwfase van ieder bouwwerk aangegeven
|
z.b.V.
|
zur
besonderen Verwendung
|
Zusatzplatte
|
Voorzetplaat,
om een bestaande pantserplaat aan te vullen om zo een dikker
pantser te krijgen
|