De meeste vliegvelden in Nederland die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetter zijn gebruikt en uitgebouwd vertonen grote overeenkomsten met elkaar. Eén van de bunkers die op tal van vliegvelden is gebouwd is de "Bunker für Fliegerhorst Kommandant" ook wel de "Kleines Gefechtsstand genoemd. Het betreft hier een commandobunker zoals de naam al doet vermoeden voor de commandant van het vliegveld. Dit type bunker is vaak gebouwd in de nabijheid van de grote gefechtsstand waar tijdens een aanval de vluchtleiding gehuisvest was om commando te voeren over het vliegveld. Vermoedelijk werden de neventaken zoals de aanvoering van het geschut wat stond opgesteld rondom het vliegveld veel meer vanuit deze bunker gecoördineerd. Echter echt bewijsbare bronnen hierover ontbreken maar een vaststaand feit is dat dit type bunker op vele vliegvelden is gebouwd in binnen en buitenland en in sommige gevallen nog altijd aanwezig is. Onderstaand zullen wij proberen een zo compleet mogelijk beeld te schetsen waar deze bunkers precies zijn gebouwd in Nederland en eventueel nog aanwezig zijn.
De bunkers hebben een gemiddelde muurdikte van 140 cm al zijn er uitzonderingen op vliegveld Bergen is een exemplaar aanwezig met 110 cm dikke muren en op vliegveld Deelen is heeft de bunker 2 m dikke muren. Wat ook opvalt aan deze bunker is de brede ingang waar in de meeste gevallen een observatiegleuf in is geplaatst. Ook hebben niet alle bunkers evenveel gleuven als is het gemiddeld aantal 2 observatiegleuven. Sommige bunkers hebben tevens een nooduitgang die bij andere exemplaren weer ontbreekt.
Vliegveld: | Aanwezig: | Muurdikte: | Link: | Extra: |
Bergen | Ja | 110 cm | Link | Overwoekerd op privéterrein |
Deelen | Ja | 200 cm | | Terrein jeugdzorg privéterrein |
Den Helder (de Kooy) | ? | 140 cm | | Staat onbekend |
Eelde | Ja | 140 cm | Link | Aanwezig op privéterrein |
Gilze-Rijen | ? | 140 cm |
| Staat onbekend |
Leeuwarden | Ja | ? | Link | Op militair terrein |
Schellingwoude | Ja | 150 cm | Link | Aanwezig op privéterrein |
Twente | Ja | 150 cm |
| Op terrein oude basis |
Venlo | ? | 150 cm |
| Afwijkend type? |
Beschrijving |
Vliegveld: | Aanwezig: | Muurdikte: | Lengte / Breedte: | Observatie gleuven: | Link: |
Bergen | Ja | 110 cm | 14 x 7,20 m | 1 | Link |
De bunker bevind zich in W.N.1 en is in gebruik bij de bewoners van het naast gelegen pand. Dit exemplaar heeft een muurdikte van 110 cm en vermoedelijk slechts 1 observatiegleuf. Voor de ingang staat een scherfmuur. |
Beschrijving |
Vliegveld: | Aanwezig: | Muurdikte: | Lengte / Breedte: | Observatie gleuven: | Link: |
Deelen | Ja | 200 cm | 16,85 x 9 m | 2 |
|
De bunker is aanwezig en bevind zich op het terrein van de Hoenderloo groep. Hierdoor is de bunker niet vrij toegankelijk. Dit exemplaar heeft een muurdikte van 2 m. |
Flugplatz De Kooy (Den Helder) |
Beschrijving |
Vliegveld: | Aanwezig: | Muurdikte: | Lengte / Breedte: | Observatie gleuven: | Link: |
De Kooy | ? | 140 cm | 14,70 x 7,80 m | 1 |
|
Dit exemplaar bevind of bevond zich op het terrein van Vliegveld De Kooy in Den Helder. Het is ons niet bekend of de bunker nog aanwezig is of is gesloopt. |
Beschrijving |
Vliegveld: | Aanwezig: | Muurdikte: | Lengte / Breedte: | Observatie gleuven: | Link: |
Eelde | Ja | 140 cm | 14,55 x 7,80 m | 2 | Link |
De bunker is nog aanwezig en bevind zich op enige afstand van het huidige vliegveld. Ook deze bunker bevind zich op privéterrein en is niet vrij toegankelijk. |
Beschrijving |
Vliegveld: | Aanwezig: | Muurdikte: | Lengte / Breedte: | Observatie gleuven: | Link: |
Gilze-Rijen | ? | 140 cm | 17 x 7,85 m | 2 |
|
Nadere informatie over deze bunker is ons niet bekend. |
Seefliegerhorst Schellingwoude |
Beschrijving |
Vliegveld: | Aanwezig: | Muurdikte: | Lengte / Breedte: | Observatie gleuven: | Link: |
Schellingwoude | Ja | 150 cm | 16,60 x 8 m | 2 | Link |
De bunker maakte onderdeel uit van een Seefliegerhorst. Dit watervliegveld bevond zich op het Markermeer. Het grootste deel van dit complex is gesloopt maar deze bunker is nog aanwezig. Voor meer informatie over dit vliegveld zie deze link. |
Beschrijving |
Vliegveld: | Aanwezig: | Muurdikte: | Lengte / Breedte: | Observatie gleuven: | Link: |
Venlo | Nee | 150 cm | 10,30 x 7,90 m | 0 |
|
Het is ons niet helemaal bekend of deze bunker ook tot dit type behoorde. Wel zijn er enkele overeenkomsten. |
Beschrijving |
Vliegveld: | Aanwezig: | Muurdikte: | Lengte / Breedte: | Observatie gleuven: | Link: |
Leeuwarden | Ja | ? | ? | ? | Link |
De bunker ligt op militairterrein en is niet toegankelijk. Aangezien er geen tekening van de bunker beschikbaar is is nadere informatie ons niet bekend. |